In gesprek met dr. Janny Beernink-Wissink, GZ psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker.
Dr. Janny Beernink-Wissink (1961) doet sinds 1 februari van dit jaar in opdracht van Coöperatie Hesterhuizen en de Branchevereniging voor Kleinschalige Zorg (BVKZ) in samenwerking met de Universiteit Twente onderzoek naar de unieke en kenmerkende waarden die typerend zijn voor kleinschalige zorg.
Janny: “Kleinschalige zorg zou een eigen en unieke positie in het zorglandschap moeten innemen in Nederland. Kleinschalige zorg komt echter steeds meer onder druk te staan. Vanuit de overheid worden steeds meer kaders opgelegd, pgb-gelden worden afgeschaald en zorgverzekeraars willen alleen nog maar contracten afstuiten met grote partijen omdat dit in hun ogen voordeliger is. De nadruk komt steeds meer te liggen op grootschaligheid. Hierdoor zijn kleinschalige partijen genoodzaakt tot samenwerken, waardoor zij hun eigenheid dreigen te verliezen. Juist deze eigenheid draagt bij aan de kwaliteit van leven van cliënten. Met dit onderzoek willen wij het belang van deze eigenheid in relatie tot de levenskwaliteit van de cliënt in beeld brengen.
In het onderzoek staat het thema ‘kleinschalig wonen en kleinschalige zorg’ centraal. Wij willen meer zicht krijgen op de unieke en kenmerkende waarden die typerend zijn voor kleinschalige zorg. De uit het onderzoek verkregen inzichten zullen in relatie tot cliënten, verwanten, zorgverleners en maatschappij leiden tot verdergaande professionalisering en samenwerking binnen het zorgsysteem. Daarnaast zullen bouwstenen worden ontwikkeld die kenmerkend zijn voor kleinschalige zorg, waarmee een optimale aansluiting bij en met bewoners, verwanten, professionals, financiers en politiek kan worden gerealiseerd. De unieke positie die de kleinschalige zorg inneemt in het zorglandschap willen wij hiermee onderstrepen en een plek geven in zorglandschap.
Tijdens het onderzoek volgen wij de cliënten, waarbij steeds de vraag centraal staat: “wat heeft deze cliënt nodig in het kader van een menswaardig en verrijkt leven - en hoe draagt kleinschalige zorg hieraan bij”. En dat betekent dat we uitgaan van de behoefte van de cliënt en denken we in mogelijkheden. Dat klinkt wellicht logisch, maar in de grootschalige zorg is het meestal de cliënt die moet passen binnen het profiel van de zorginstelling, in plaats van andersom.
Alle leden van Cöoperatie Hesterhuizen die ik benaderd heb zijn enthousiast en doen mee aan het onderzoek. Cliënten, hun sociale context en zorgprofessionals worden daarbij betrokken. Ik doe het onderzoek samen met Prof. dr. Gerben Westerhof en een aantal studenten van de Universiteit Twente. Het onderzoek duurt 3 jaar. Uit mijn eerdere promotie-onderzoek in 2015 ‘Floreren; een zoektocht naar goed leven voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen’, kwam het belang van individueel gerichte zorg waarbij de cliënt centraal staat duidelijk naar voren. Veel vanuit dat onderzoek voortkomende conclusies worden al omgezet in het dagelijks handelen in de kleinschalige zorg. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het vormgeven van de eigen omgeving, het aangaan van sociale relaties, meedoen in de samenleving en het hebben van keuzevrijheid door cliënten.
In het huidige onderzoek gaat het om de waarde van kleinschaligheid in relatie tot individueel gerichte zorg.
Naast het feit dat wij in ons onderzoek de kleinschalige zorg vanuit het perspectief van de cliënt bekijken, is er een parallel onderzoek van de Stichting Beroepseer en de VvAA naar de waarde van kleinschaligheid onder zorgprofessionals. Zo krijgen we een compleet beeld van de waarde en noodzaak van kleinschalige zorg.
Doel van het onderzoek is om de plek die kleinschalige zorg inneemt in het zorglandschap op de kaart te zetten en te behouden!
Coöperatie Hesterhuizen zal u regelmatig op hoogte houden van de voortgang van het onderzoek.”
Janny Beernink is auteur van een tweetal boeken: de behandelmethode “Mijn levensverhaal” en “Floreren; zoektocht naar een goed leven voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen”. Daarnaast is zij medeoprichtster van het Nederlands-Vlaams Netwerk voor de Capability Approach in het Sociale Domein en medeauteur van het boek: “De capabilitybenadering in het sociaal domein”.